Մշկավանք

Մշակութային կոթողներ

Մշկավանք կամ Մշակավանք այն միջնադարյան հայկական առաքելական չգործող վանական համալիր է Հայաստանի Տավուշի մարզի Կողբ գյուղում։ Մշկավանքը գտնվում է Տավուշի մարզի Կողբ գյուղից 3 կմ հարավ՝ անտառապատ, բարձրադիր սարահարթի վրա։ Կողբից դեպի վանական համալիր առկա է գրունտային դժվարանցանելի ավտոճանապարհ։

Ճարտարապետություն և կառուցվածք

Վանական համալիրը կազմված է եղել մի շարք շինություններից, որոնցից այժմ պահպանվել են Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, նրան կից գավիթը, հարակից գերեզմանոցը, կիսավեր մատուռը։ Հիմնական շինությունը կառուցված է դեղնակարմրավուն ֆելզիտի խոշոր սրբատաշ քարերով։ Վանքի մոտակայքում պահպանվել են վանքապատկան շինությունների ավերակներ։ Այն հայտնի է իր հարուստ խաչաքանդակներով և վիմական արձանագրություններով։

Եկեղեցի

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին քառակուսի հատակագծով միանավ դահլիճ է, որը ծածկված է կիսագլանային թաղով։ Արևելյան կիսաշրջանաձև խորանի երկու կողմերում գտնվում են երկհարկանի, նեղ ավանդատները։ Միակ մուտքը, որը բացված է արևմտյան կողմից, ձևավորված է զույգ կիսագլանիկներով և հյուսվածքանախշերով զարդարված, ուղղանկյուն շրջանակի մեջ առնված կիսաշրջանաձև կամարով, բացվում է դեպի գավիթը։ Եկեղեցու արևելյան ճակատը՝ ավագ խորանի պատուհանից վերև, հարդարված է ոճավորված խաչով, որի վերի թևին ցուլի գլուխ է քանդակված։ Տեղանքի ռելիեֆով պայմանավորված՝ եկեղեցու հատակը գավիթի հատակից նշանակալի բարձր է։ Այդ բարձրությունը ճարտարապետական առումով հաղթահարվում է քարե չորս աստիճաններով։

Գավիթ

Խաչվող կամարներով գավիթը հանդիսանում է վանական համալիրի հիմնական կառույցը։ Այն ունի փոխհատվող զույգ կամարների համակարգով անսյուն կենտրոնակազմ գավիթների հորինվածք՝ արևմտյան կողմից երկարացված լրացուցիչ տարածությամբ, որը գավթի քառակուսի մասից բաժանված է կլոր հատվածքի զույգ զանգվածեղ սյուներով։ Ունի քառալանջ կտուր։ Մուտքը արևմտյան ճակատից է։ Շքամուտքը երիզված է եռաստիճան ուղղանկյուն շրջանակներով։ Ըստ կառուցվածքային սխեմայի՝ Մշկավանքի գավիթը նման է Հաղպատի և Գանձասարի վանքերի գավիթներին և բացառիկ հետաքրքրություն է ներկայացնում հետազոտողների համար։

Մատուռ

Հիմնական շինույթունից դեպի հարավ պահպանվել է կիսավեր մատուռ։

Գերեզմանոց

Եկեղեցու շուրջ տարածված է հին գերեզմանոցը։

Հոդվածը hatis.am կայքի սեփականությունն է և առանց գրավոր թույլտվության արգելվում է հրապարակել: Հոդվածի մասնակի կամ ամբողջական հրապարակումը կարող է իրականացվել միայն նշելով հոդվածի սկզբնաղբյուրը կամ ակտիվ հղում անելով կայքին։