Մայրավանք

Մշակութային կոթողներ

Միջնադարյան հայկական ճարտարապետության Մայրավանք հուշարձանը գտնվում է Սոլակ գյուղի դիմաց, բարձրադիր վայրում: Նախնական շինությունը հիմնադրել է Հովհան Մայրավանեցին (Մայրագոմեցի) VII դ.: Այնուհետև Մայրավանքի Ս. Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է XI–XII դդ., սրբատաշ բազալտով: Ունի գմբեթավոր դահլիճի հորինվածք, խորանի երկու կողմերում` ուղղանկյուն հատակագծերով երկհարկ ավանդատներ: Եկեղեցու ներսում` արևմտյան պատին, կա 1224 թ. արձանագրություն: Արևելյան ճակատը մշակված է եռանկյունաձև զույգ խորշերով: Միակ արևմտյան մուտքը ունի կիսասյուներով զարդարված կրկնակի կամարակապ շքամուտք:

Եզր Ա Փառաժնակերտցի կաթողիկոսը միակամության հարցում իրեն ընդդիմած և Մայրավանք քշված Հովհան Մայրավանեցուն անարգելու նպատակով վանքն անվանել է “Մայրագոմ”, իսկ Հովհանին՝ “Մայրագոմեցի”: 451 թվականի Քաղկեդոնի ժողովից հետո Քրիստոնեական եկեղեցին պառակտվել էր և, հետևաբար թուլացել էր բյուզանդական եկեղեցու ազդեցությունը Հայ եկեղեցու վրա։ Միակամության գաղափարը ստեղծվել էր բյուզանդական կայսրերի կողմից և նրա հիմնական նպատակն էր՝ ստեղծել կամուրջ պառակտված եկեղեցիների միջև և վերականգնել կորցրած ազդեցությունը։ 633 թվականին՝ Կարինի ժողովի ժամանակ, Եզր կաթողիկոսը ստիպողաբար ընդունել էր Միակամության գաղափարը։ Բայց միակամությունը Հայաստանում չի արմատավորվել և համարվել է քաղկեդոնականություն։ Կաթողիկոսի դեմ ժամանակի հայ աստվածաբաններից միայն Հովհան Մայրավանեցին է բացահայտ հանդես եկել։

Լուսանկար։ Արթուր Մարտիրոսյան

Հոդվածը hatis.am կայքի սեփականությունն է և առանց գրավոր թույլտվության արգելվում է հրապարակել: Հոդվածի մասնակի կամ ամբողջական հրապարակումը կարող է իրականացվել միայն նշելով հոդվածի սկզբնաղբյուրը կամ ակտիվ հղում անելով կայքին։